Η Γνωσιακή – Συμπεριφορική Θεραπεία (ΓΣΘ) θεωρείται μία από τις πιο διαδεδομένες μορφές ψυχοθεραπείας. Πρόκειται για μια θεραπευτική προσέγγιση που έχει ως βάση της την σχέση μεταξύ της γνωσίας (σκέψη) και της συμπεριφοράς. Δημιουργήθηκε την δεκαετία του 1960, από τον Aaron T. Beck και τον Albert Ellis, ως μία μορφή θεραπείας εστιασμένη στις συναισθηματικές διαταραχές και συγκεκριμένα στην κατάθλιψη. Υπάρχει πληθώρα κλινικών μελετών που αποδεικνύει την αποτελεσματικότητά της σε ευρεία γκάμα διαταραχών, αγχωδών ή συναισθηματικών. Η ΓΣΘ εστιάζεται στο παρόν πρόβλημα του θεραπευόμενου, και θεωρείται από τις βραχείες ψυχοθεραπείες.
Η σκέψη γεννά την συμπεριφορά.
Η ΓΣΘ βασίζεται στο γνωσιακό μοντέλο, το οποίο πρεσβεύει πως ο τρόπος που οι άνθρωποι σκέφτονται και ερμηνεύουν τις διάφορες καταστάσεις ή γεγονότα στη ζωή, επηρεάζει τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά τους.
Για παράδειγμα: Ας υποθέσουμε ότι έχουμε την Μαρία και την Ελένη, δύο φίλες, που ετοιμάζονται να φύγουν για ένα ταξίδι. Η Μαρία σκέφτεται: «Τι ωραία που θα περάσω! Θα επισκεφθώ καινούργια μέρη και θα γνωρίσω καινούργιους ανθρώπους!» η σκέψη αυτή την γεμίζει χαρά και προσμονή. Αντίθετα η Ελένη σκέφτεται: «Πώ! Πώ! Χαίρομαι που θα πάω αυτό το ταξίδι, αλλά τι θα γίνει αν αρρωστήσω; Θα υπάρχουν νοσοκομεία εκεί; Δεν ξέρω και την γλώσσα, πώς θα συνεννοηθώ;» Η σκέψη αυτή γεμίζει την Ελένη με άγχος. Η Γνωσιακή- Συμπεριφορική Θεραπεία στοχεύει στην αναγνώριση αυτών των σκέψεων που οδηγούν στην δυσλειτουργική για το άτομο συμπεριφορά και πάντα σε συνεργασία με τον θεραπευόμενο στην τροποποίηση τους.
Στην Γνωσιακή – Συμπεριφορική Θεραπεία είναι απαραίτητη η συνεργασία μεταξύ του θεραπευτή και του θεραπευόμενου. Μαζί εργάζονται για την επίτευξη των στόχων που έχουν θέσει. Τελικός στόχος της Γνωσιακής – Συμπεριφορικής θεραπείας είναι να αποκτήσει ο θεραπευόμενος τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες ώστε να αναγνωρίζει και να τροποποιεί τις σκέψεις του μόνος του, έτσι ώστε να γίνει ο θεραπευτής του εαυτού του!