Οι συνήθειες που ο καθένας έχει φτιάξει βοηθούν στην αποτελεσματική διαχείριση της καθημερινότητας. Η διαφορά ανάμεσα σε κάτι λειτουργικό και κάτι δυσλειτουργικό είναι στην αιτία που το προκαλεί, συνήθως ένα συναίσθημα έντονου άγχους ή φόβου. Όταν αναφερόμαστε σε έντονο, αλλά ακόμα λειτουργικό άγχος, είναι δύσκολο να παρατηρήσουμε τις δυσλειτουργικές συμπεριφορές.
Παρακάτω είναι μία ενδεικτική λίστα με συμπεριφορές που συχνά σχετίζονται με έντονο ψυχαναγκαστικό άγχος – άλλοτε λειτουργικό, άλλοτε όχι και τόσο…
1. Τρώτε το ίδιο πρωινό κάθε μέρα.
Το να τρώτε τα αγαπημένα σας δημητριακά ή όποιο άλλο πρωινό σας ευχαριστεί είναι ένας πολύ καλός τρόπος να ξεκινήσετε την μέρα σας. Ωστόσο, εάν ακόμα και η ιδέα του να αλλάξετε την σύνθεση του πρωινού σας, σας γεμίζει με άγχος, τότε αυτό μετατρέπει την απόλαυση σε ψυχαναγκασμό.
Δοκιμάστε να προσθέσετε κάποια νέα υλικά στο πρωινό σας, βήμα – βήμα. Δείτε πώς σας κάνει να νιώθετε και τί είδους σκέψεις σας προκαλεί αυτή η μικρή διαφοροποίηση.
2. Τρώτε τα νύχια σας
Το άγχος προκαλεί μια αίσθηση έντασης, η οποία χρειάζεται να εκτονωθεί. Αυτή η ένταση προκαλεί διάφορες αγχώδεις συμπεριφορές. Το δάγκωμα των νυχιών, το έντονο ξύσιμο ή ακόμα και αυτό το «παιχνίδι με τα μαλλιά», φανερώνει υποσυνείδητο άγχος που ο εαυτός προσπαθεί να εκτονώσει.
3. Έχετε την δική σας τελετουργία / ιεροτελεστία για να σας ανακουφίζει
Όποια κι αν είναι αυτή η «συνήθεια» που έχετε για να σας διατηρεί συγκεντρωμένους και οργανωμένους, είναι καλή. Ωστόσο, εάν υπάρχουν καθημερινές δραστηριότητες που είναι ιδιαίτερα άκαμπτες και σαν κάνουν να νιώθετε υποχρεωμένοι να τις τηρείτε ευλαβικά κάθε μέρα, ανεξαρτήτως των συνθηκών, τότε είναι πλέον δυσλειτουργικές για εσάς. Αν κάθε παρέκκλιση από την ρουτίνα σας γεμίζει με άγχος, ίσως είναι σημάδι ότι υποφέρετε από ψυχαναγκαστικό άγχος.
Προσπαθήστε εσκεμμένα να αλλάξετε την ρουτίνα σας, ξεκινώντας με κάτι μικρό, όπως π.χ. να μην βάλετε το μαξιλάρι του καναπέ ΑΚΡΙΒΩΣ στην θέση του, ή να αφήσετε ξέστρωτο το κρεβάτι σας για μια ημέρα. Παρατηρήστε και καταγράψτε τις σκέψεις σας και τα συναισθήματά σας για αυτό.
4. Φτιάχνετε διαρκώς λίστες με πράγματα που «πρέπει» να κάνετε
Οι λίστες φυσικά μπορεί να είναι πολύ βοηθητικές όταν δεν θέλουμε να ξεχάσουμε κάτι. Ωστόσο, εάν φτιάχνετε διαρκώς λίστες με τα πράγματα που έχετε να κάνετε και διαρκώς σβήνετε και προσθέτετε σε αυτές, ίσως να είναι ένα σημάδι άγχους. Πολλές φορές οι λίστες με τα πράγματα που έχουμε να κάνουμε μας βοηθούν να έχουμε καλύτερη διαχείριση του χρόνου μας και έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας για πολλούς ανθρώπους. Παρόλα αυτά, εάν σας αγχώνει υπερβολικά το να μην έχετε ολοκληρώσει την λίστα σας, ίσως να είναι ένα σημάδι ψυχαναγκαστικού άγχους.
5. Δεν παρατηρείτε τον χρόνο που περνάει
Περνάτε υπερβολικά πολύ χρόνο με το να σιγουρεύεστε ότι όλα είναι «όπως πρέπει». Το κρεβάτι στρωμένο στην εντέλεια, τα ρούχα διαχωρισμένα ανά χρώμα, τα φώτα του σπιτιού σβηστά, το αμάξι κλειδωμένο κλπ. Εάν επικεντρώνετε την προσοχή σας σε αυτά, τότε είναι πιθανό να μην παρατηρείτε τον χρόνο που περνάει – σημάδια ψυχαναγκαστικού άγχους.
6. Μένετε ξύπνιοι την νύχτα
Είναι αργά, είστε ξαπλωμένοι στο κρεβάτι σας, τα φώτα είναι σβηστά, είναι ζεστά και με θαλπωρή… αλλά εσείς δεν μπορείτε να αποκοιμηθείτε. Σίγουρα υπάρχουν πολλοί λόγοι που οδηγούν στην αϋπνία, ωστόσο το άγχος είναι ένας από τους κύριους παράγοντες. Άνθρωποι που διαρκώς ανησυχούν, έχουν εσωτερικές διαμάχες και δεν μπορούν να ηρεμήσουν και να χαλαρώσουν έχουν έντονο άγχος.
7. Ξυπνάτε πριν το ξυπνητήρι.
Όταν κάποιος ξυπνάει καθημερινά πολύ νωρίς το πρωί ενδέχεται να υποφέρει από «Διαταραχή διατήρησης ύπνου». Ωστόσο, κάποιοι άνθρωποι χρειάζονται πραγματικά λιγότερες ώρες ύπνου από το συνηθισμένο. Ταυτόχρονα, μπορεί όμως να υποδηλώνει ότι την συγκεκριμένη χρονική περίοδο σας απασχολούν / αγχώνουν διάφορες καταστάσεις.
8. Αναβάλετε διαρκώς.
Όλοι οι άνθρωποι αναβάλλουν διάφορες υποχρεώσεις κατά καιρούς, αλλά όσοι έχουν έντονο ψυχαναγκαστικό άγχος, τείνουν να κάνουν την αναβλητικότητα μια καθημερινή συνήθεια! Πολλές φορές η αληθινή αιτία αυτής της αναβλητικότητας είναι ο φόβος μιας ενδεχόμενης αποτυχίας.
9. Ζητάτε διαρκώς συμβουλές από τους άλλους.
Όλοι οι άνθρωποι στρέφονται σε φίλους και συγγενείς όταν χρειάζονται μια συμβουλή. Ωστόσο, όταν αυτή η συμπεριφορά γίνεται ακόμα και για τις πιο μικρές αποφάσεις, είναι ίσως ένα σημάδι ψυχαναγκαστικού άγχους. Πέρα από αυτό, θα μπορούσε να είναι ένα δείγμα χαμηλής αυτοπεποίθησης και φόβου λήψης αποφάσεων, το οποίο και πάλι είναι δείγμα άγχους.
10. Κάνετε ενδελεχή έρευνα για τα πάντα.
Δεν είναι κακό να ψάχνετε για πληροφορίες στο διαδίκτυο. Ωστόσο, εάν με το παραμικρό που συμβαίνει μπαίνετε και κοιτάτε με άγχος και φόβο τί μπορεί να σημαίνει ένα σπυράκι ή μια ελιά, τότε είναι ένα σημάδι πως έχετε έντονο άγχος.
11. Κάθεστε κοντά στην έξοδο.
Άτομα με έντονο άγχος έχουν την τάση να κάθονται σε δημόσιους χώρους (όπως είναι οι καφετέριες, εστιατόρια ή μπαρ) κοντά στην έξοδο, ιδανικά έχοντας οπτική επαφή με αυτήν. Αυτό τους επιτρέπει να παραμένουν σε δημόσιους χώρους χωρίς να κατακλύζονται από συναισθήματα άγχους. Αν κάποιος νιώθει ότι είναι απαραίτητη προϋπόθεση το να είναι κοντά στην έξοδο και να έχει οπτική επαφή μαζί της προκειμένου να καταφέρει να παραμείνει στον χώρο, αυτό είναι μία σοβαρή ένδειξη ότι το άτομο αυτό υποφέρει από έντονο άγχος και ίσως αγοραφοβία.
12. Γυρνάτε σπίτι για να (ξανά) ελέγξετε κάτι.
Αυτή η καταστροφική συνήθεια συνδέεται με την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, αφού η ίδια η πράξη έχει ένα έντονο στοιχείο καταναγκασμού. Φυσικά, αν είστε από αυτούς που ξεχνούν αν έχουν κλείσει το ψυγείο, τα φώτα του μπάνιου ή το σίδερο, το να επιστρέψετε για να το δείτε, δεν σημαίνει ότι πάσχετε από κάτι. Ωστόσο, αν το μυαλό σας είναι διαρκώς απασχολημένο με τέτοιες σκέψεις, ίσως να έχετε έντονο στρες.